تنبلی چشم

تنبلی چشم (Amblyopia) اختلالی بینایی و ضعف دید است که عمدتا در یک چشم دیده می شود. این بیماری عمدتا درصورتی که به موقع تشخیص داده شود قابل درمان است. برخی کودکان با آن که در ظاهر چشمان شان سالم است ، اما سلامتی و دید کافی ندارند و از این رو والدین باید از سلامت چشم کودکان خود ، علی الخصوص در سنین بسیار پایین اطمینان حاصل نمایند و به این منظور باید در بازه های زمانی معین فرزند خود را نزد متخصص چشم ببرند. دکتر آراز محمدزاده بهترین و مجرب ترین جراح و متخصص چشم در تبریز هستند که می توانند به شما و کودکان دلبندتان در این زمینه کمک نمایند و این مشکل را درمان کنند. 

تنبل بودن چشم به چه معناست ؟

مرکز بینایی در مغز انسان از دوران جنینی تا حدود ۱۰ سالگی رشد می کند ، اما اصلی ترین رشد آن تا ۳ سالگی است. در نتیجه این رشد و تکامل ، دید واضح و کاملی به وجود می آید. در این مدت ، به ویژه تا ۳ سالگی ؛ هر عامل یا اتفاقی که موجب اشکال در دید یک یا هر دو چشم گردد،  موجب توقف رشد و تکامل دستگاه بینایی خواهد شد و نهایتا موجب کاهش بینایی کودک می گردد. اگر اشکال در دید کودک قبل از ۵ سالگی درمان گردد ، حتی در صورت وجود تنبلی چشم ، امکان آن که کودک بینایی کامل خود را بدست آورد بسیار زیاد است. اما پس از ۵ سالگی ، هرچه درمان تنبل بودن چشم به تعویق افتد ؛ به همان نسبت احتمال درمان کامل و بدست آوردن بینایی کامل نیز کاهش خواهد یافت. به طوری که پس از ۷ تا ۱۰ سالگی ، درمان تاثیری در بینایی نخواهد گذاشت.

علائم تنبلی چشم

در صورتی که مشکل چشم ، انحراف باشد ، تشخیص آن بسیار ساده است و والدین با مشکل انحراف چشم به پزشک خوب در تبریز دکتر آراز محمدزاده مراجعه می کنند و در حین معاینه متوجه تنبلی نیز می شوند. اما متاسفانه در بسیاری از موارد تنبلی چشم بدون علامت است و چشم ها ظاهری کاملا طبیعی دارند. از طرفی کودکان 3 تا 4 سال ، نمی توانند مشکل خود را اعلام کنند ؛ چرا که همیشه همین طور دیده اند و تجربه دیگری نداشته اند تا متوجه مشکل شوند که این نوع دیدن ، نوعی اختلال بینایی محسوب می شود. لذا در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر حتما فرزند خود را برای معاینه نزد چشم پزشک ببرید :

1. انحراف چشم به داخل یا خارج
2. عدم گردش هماهنگ چشم ها
3. ضعف در دید عمقی
4. دوبینی یا بستن یکی از چشم ها
5.  کج کردن سر
6. هرگونه واکنش غیر عادی بینایی
7.  سردرد

عوامل ایجاد کننده 

به طور کلی تنبلی چشم ، در اثر تجربه های غیرعادی بینایی در خردسالی بروز می کند که موجب تغییر لایه نازکی از بافت شبکیه و مغز می گردد. عموما هر آن چه که موجب تاری دید یا انحراف چشم کودک شود ، در ایجاد تنبلی در چشم نیز موثر است. موارد ذیل ؛ از جمله عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به این مشکل هستند :

• تولد نوزاد نارس
• اندازه کوچک حین تولد
• سابقه خانوادگی
• انحراف چشم
• عدم شفافیت مسیر بینایی
• اختلالات انکساری
• ناتوانی های رشدی

تشخیص تنبلی چشم

تنبل شدن چشم ، تا زمانی که شدت نیافته و ظاهر چشم ها را تحت الشعاع قرار نداده و آن ها را از حالت طبیعی خارج نکرده باشد ؛ به راحتی توسط والدین قابل تشخیص نخواهد بود. از این رو والدین نباید بر دیده های خود کفایت کنند و اکیدا توصیه می شود که به منظور بررسی و معاینات دقیق کلینیکی ، کودکان خود را به صورت ادواری نزد بهترین چشم پزشک در تبریز دکتر محمدزاده ببرند.

تشخیص به موقع بیماری تنبلی چشم

این عارضه اغلب به دلیل وراثت رخ می دهد و مهم ترین مسئله در درمان بیماری تنبلی چشم ، تشخیص به موقع است. اگر این بیماری در سنین کودکی که سیستم بینایی در حال تکمیل شدن است تشخیص داده شود ، به راحتی قابل کنترل و درمان می باشد ؛ این در حالی است که اگر این مشکل دیرتر تشخیص داده شود ، احتمال درمان کاهش پیدا می کند. در نظر داشته باشید که بهترین سن و زمان برای درمان کردن این بیماری تا پیش از 7 سالگی است.

درمان تنبلی چشم با دکتر آراز محمدزاده در تبریز

این مشکل درصورتی که به موقع تشخیص داده شود در اکثر موارد به راحتی قابل درمان است. درمان تنبلی در دوران کودکی بسیار مهم است و بهترین نتایج در سنین اولیه کودکی به دست می آیند. بنابراین معاینه چشم کودک در همان سنین ابتدایی ضروری است. برخی از روش های درمان  این عارضه عبارتند از:

• پچ چشم

برای درمان این عارضه باید چشم سالم را بست تا چشم تنبل وادار به دیدن شود. ممکن است این روند حدود چند هفته تا چند ماه طول بکشد. البته در این مدت باید گاهی چشم سالم هم باز شود. در نتیجه این روش درمانی حتما باید زیر نظر پزشک متخصص چشم دکتر آراز محمدزاده صورت گیرد.

• عینک تصحیح کننده

از عینک تصحیح کننده برای اصلاح مشکلاتی نظیر نزدیک بینی، دوربینی، و آستیگماتیسم استفاده می شود.

• فیلتر های نیمه شفاف

استفاده از فیلتر های نیمه شفاف نیز ممکن است بنا به نظر پزشک تجویز گردد.

• قطره چشمی

بسته به نظر پزشک ممکن است به جای استفاده از پچ چشمی، قطره تجویز گردد.

• عمل جراحی 
  

درصورتی که تنبلی چشم با سایر روش ها قابل حل نباشد، گزینه آخر جراحی است که حتما می بایست توسط پزشک و جراحان خبره این حوزه انجام گیرد. آنچه حائز اهمیت است، مراجعه به موقع و معاینه کودک در همان بدو تولد و همچنین تحت مراقبت بودن کودک مبتلا به تنبلی چشم می باشد. در ۲۵٪ از کودکانی که تنبل شدن چشم شان رفع شده است، احتمال بازگشت بیماری وجود دارد، لذا می بایست حتما تحت نظر پزشک بوده و دائم معاینه شوند.

 

برای درمان چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد ؟

در حالت کلی چنانچه در هفته های نخست تولد فرزندتان متوجه انحراف چشم او شوید ، سابقه انحراف چشم در خانواده تان وجود داشته باشد یا این که در کودکی آب مروارید یا هر گونه مشکل چشمی دیگری داشته باشید ؛ حتما باید به چشم پزشک مراجعه نمایید. توجه کنید که در صورت وجود حتی یکی از موارد بالا ، معاینه کودک توسط چشم پزشک بسیار ضروری است. همچنین توصیه می شود تمام کودکان بین ۳ تا ۵ سال ؛ به صورت ادواری توسط بهترین متخصص چشم در تبریز یا دیگر شهر های ایران ، تحت معاینات کامل چشم قرار گیرند.

اگر تنبلی چشم درمان نشود چه مشکلاتی اتفاق خواهد افتاد ؟

بی توجهی به درمان این مشکل، می تواند عوارض و پیامدهای متعددی ؛ اعم از تنبلی دائمی چشم ، انحراف چشم و مواردی از این قبیل را به دنبال داشته باشد. بنابراین کودکان در صورت ابتلا به این عارضه چشمی ، حتما باید سریعا تحت درمان قرار گیرند. در این جا بهتر است متذکر شویم که شانس درمان موفقیت آمیز تنبل شدن چشم در کودکان بالای 10 سال ، تقریبا غیرممکن است.

1. راه های پیشگیری از تنبلی چشم
2. سه فاکتور اصلی و مهم وجود دارد که می تواند در تنبلی چشم تاثیر گذار باشد :
3. مدت زمان بروز تنبلی چشم
4. سنی که این عارضه در فرد ایجاد می شود
5. آغاز بیماری

آگاهی والدین و شناخت آن ها از این بیماری بسیار حائز اهمیت است و در شرایطی که والدین در همان سنین کودکی بتوانند مشکل تنبلی را در چشمان کودک خود تشخیص دهند ، درمان نیز بسیار موفقیت آمیزتر خواهد بود. اما اگر والدین نسبت به این موضوع شناختی نداشته باشند و خیلی دیر متوجه این بیماری شوند ، لازم است برای درمان کمی صبور باشند ؛ چرا که روند درمانی زمانبر خواهد بود. توصیه می شود برای تشخیص به موقع حتما کودک را بعد از تولد ، در ماه های بین 6 الی 12 ماهگی و سپس 3 الی 4 سالگی نزد پزشک متخصص برده تا معاینات لازم انجام شود. امروزه طرح های رایگانی برای جلوگیری از بروز تنبلی چشم در کودکان ، در مهد کودک ها اجرا می شود که توصیه می شود اگر از سلامت چشمان کودک خود مطمئن نیستید حتما در این طرح شرکت کرده تا به صورت رایگان معاینات لازم انجام شود.

آیا با تمریتات چشمی می توان تنبلی چشم را درمان کرد ؟

می توان از ویژن تراپی به منظور درمان با تمرینات چشمی استفاده کرد. از این روش درمانی به صورت اختصاصی برای برطرف کردن مشکل تنبلی چشم استفاده می شود.

عوارض درمان نکردن تنبلی چشم

اگر بدانید که در صورت رعایت نکردن نکات مراقبتی چه مشکلی برایتان رخ می دهد به طور حتم در صورت مشاهده اولین علائم ، نسبت به درمان این مشکل اقدام می کنید. اگر این مشکل را به موقع درمان نکنید یا در درمان آن سهل انگاری کنید ممکن است با مشکلات زیر دچار شوید.

• نابینایی

اگر تنبلی چشم درمان نشود ، این امکان وجود دارد تا به مرور زمان این بیماری پیشرفت کند و در نهایت باعث شود تا بیمار دید چشم مورد نظر خود را از دست بدهد. این نابینایی معمولا دائمی بوده و هیچ راه درمانی نخواهد داشت. ممکن است درک عمق یا دید سه بعدی خود را از دست بدهید ، چرا که برای داشتن دید سه بعدی نیاز به دید خوب در هر دو چشم است. طبق اعلام موسسه ملی چشم آمریکا ، تنبل شدن چشم یکی از شایع ترین و رایج ترین عامل اختلال بینایی در یک چشم در افراد بزرگسال و میانسال آمریکا محسوب می گردد.

• انحراف چشم 

استرابسیم یا عدم همتراز بودن چشم ها می تواند یکی از مشکلات تنبلی چشم باشد که به گاها به یک مشکل دائمی تبدیل می شود.

• دید مرکزی 

اگر تنبل بودن چشم در دوران کودکی درمان نشود ، این امکان وجود دارد تا دید مرکزی بیمار به درستی تکامل پیدا نکند و در آینده برای بیمار مشکلات جدی به وجود آورد. به عنوان مثال این مشکل می تواند توانایی شخص را در انجام برخی از امور تحت تاثیر قرار دهد و به میزان قابل توجهی کاهش دهد. چشم پزشک خوب در تبریز دکتر آراز محمدزاده می تواند نحوه درمان را به بیماران آموزش دهد و به شما و کودکانتان که به این مشکل دچار شده اید ، در انجام درست و موفق این فرایند کمک کند تا در آخر با نتایجی مطلوب و مناسب رو به رو شوید. 

پیشگیری از تنبلی چشم

با رعایت نکاتی که در ادامه به شما گفته می شود و مراجعه منظم به چشم‌ پزشک برای چک آپ چشم ها ، می ‌توانید از بروز تنبلی چشم جلوگیری کرده و به داشتن بینایی بهتر کمک کنید.

روش ‌های پیشگیری از تنبلی چشم

1. معاینات دوره‌ ای چشم : همانطور که گفته شد ، انجام معاینات دوره ای منظم چشم توسط چشم ‌پزشک ، می تواند یکی از بهترین راه های تشخیص زود هنگام تنبلی چشم باشد.
2. استفاده از عینک یا لنز تماسی : در صورتی که علت تنبلی چشم ، تفاوت قدرت انکساری دو چشم باشد ، استفاده از عینک یا لنز تماسی مناسب می ‌تواند به بهبود بینایی چشم ضعیف‌ تر کمک کند.
3. بستن چشم سالم : در برخی موارد ، پزشک ممکن است برای تقویت بینایی چشم ضعیف ‌تر، بستن چشم سالم را تجویز کند.
4. قطره‌ های چشمی خاص : برخی قطره‌ های چشمی می ‌توانند به بهبود عملکرد چشم ضعیف ‌تر کمک کنند.
5. جراحی : در موارد شدید تر و حاد تر ، ممکن است به جراحی نیاز باشد.

نکات مهم برای پیشگیری از تنبلی چشم

• تغذیه سالم : تغذیه سالم می تواند تاثیر مستقیم و مثبتی داشته باشد. مصرف میوه‌ ها ، سبزیجات و مواد غذایی حاوی ویتامین A برای سلامت چشم بسیار مفید است و پیشنهاد می شود که در خورد و خوراک خود دقت بیشتری داشته باشید.
• استراحت کافی : دادن استراحت کافی به چشم‌ ها ، به ویژه هنگام استفاده از وسایل الکترونیکی مانند کامپیوتر ، موبایل و تلوزیون ، از خستگی چشم جلوگیری می ‌کند.
• محیط روشن : اگر فردی هستید که مطالعه زیاد دارد ، دقت کنید که نور محیط کافی باشد. مطالعه در محیطی با نور کافی ، از فشار آمدن به چشم ‌ها جلوگیری می‌ کند.

در نهایت اگر متوجه هرگونه علائم غیرعادی در چشم ، مانند انحراف چشم، آبریزش چشم یا حساسیت به نور شدید ، باید به چشم‌ پزشک مراجعه کنید.

سوالات متداول :

• اگر فرزندم تنبلی چشم داشته باشد، چه اتفاقی خواهد افتاد؟

چنانچه تنبلی چشم در بیماران زود تشخیص داده شود، کاملا قابل درمان است و می توان با دنبال کردن مراحل درمان، به نتیجه مورد نظر رسید. به طوری که کودکان مبتلا به آمبلیوپی که در اوایل زندگی شروع به درمان بیماری خود می کنند، بینایی بسیار بهتر و عوارض کمتری در طول زندگی خود خواهند داشت.
بهترین متخصص چشم تبریز، ممکن است درمان هایی را پیشنهاد کند تا بینایی کودک شما را تا حد امکان بهبود ببخشد. این کودکان ممکن است در آینده به استفاده از لنزهای اصلاح بینایی مانند عینک یا لنزهای طبی نیاز داشته باشند.

• آیا کودک می تواند در عین ابتلا به تنبلی چشم ، بدون هیچ مشکلی رشد کند؟

در جواب این سوال باید گفت، خیر. تنبلی چشم به خود خود از بین نمی رود و در صورتی که این بیماری در کودک شما درمان نشود، ممکن است مشکلات بینایی دائمی برای او به همراه داشته و حتی موجب نابینایی چشم آسیب دیده او شود.پس باید درمان آن را جدی گرفت و مسرانه دنبال کرد.

• هر چند وقت یکبار باید چشم فرزندم را معاینه کنم؟

بررسی منظم چشم‌ها و بینایی فرزندتان می‌تواند به متخصص مراقبت از چشم کمک کند تا فوراً مشکلات را شناسایی و اقدامات لازم را برای آن ها در پیش بگیرد. شما باید کودک خود را تا پیش از رفتن به مدرسه جلسات سنجش بینایی خود را به طور مرتب دنبال کرده و بعد از رسیدن به هفت سالگی، هر یک تا دو سال یک بار به چشم پزشک مراجعه کنید تا چشمان او را معاینه کند.

• آیا تنبلی چشم با افزایش سن بدتر می شود؟

همان طور که تا الان متوجه شده اید، آمبلیوپی قابل درمان است، اما اگر در سنین پایین درمان نشود، می تواند باعث مشکلات بینایی دائمی برای فرد شود. به علاوه، درمان آمبلیوپی هم در نوجوانان و هم در بزرگسالان امکان پذیر است اما در سنین بالا، زمان بیشتری برای درمان و رسیدن به نتیجه مورد نظر نیاز داریم.