آستیگماتیسم

قرنیه ، قدامی ترین بخش چشم می باشد که در واقع بافتی شفاف بوده و حالتی شبیه به نیم کره دارد. در حقیقت ، نور منعکس شده از اجسام ؛ هنگام عبور از قرنیه دچار انکسار شده و سپس به چشم راه می یابد. حال آن که چنانچه قرنیه ، از طرفین دچار فشردگی شده و از حالت کروی خود خارج گردد ؛ به طوری که به حالت بیضوی برود ، اصطلاحا گفته می شود که آستیگماتیسم رخ داده است. توجه داشته باشید زمانی که نور از یک قرنیه آستیگمات عبور می کند ؛ نمی تواند به نحو صحیحی بر روی شبکیه متمرکز شود ، لذا فرد مبتلا به این عارضه ، تصاویر را تار می بیند. آستیگمات ، شایع ترین بیماری چشمی می باشد که غالبا ریشه وراثتی دارد و تنها در موارد معدودی به دنبال فشار پلک بر روی قرنیه یا ضربات و صدمات وارده بر قرنیه ؛ اتفاق می افتد. از آنجایی که این بیماری بسیار شایع است و ممکن است برخی از افراد بعد از دچار شدن به آن دچار ترس و استرس شوند و تصور کنند که این مشکل بسیار خطرناکی است ما در این مقاله از سایت دکتر آراز محمد زاده بهترین جراح و متخصص چشم و فوق تخصص لیزر و شبکیه چشم در تبریز به توضیح این مشکل خواهیم پرداخت. 

 

 

علت بروز آستیگماتیسم

یکی از شایع ترین عواملی که موجب بروز آستیگمات در چشم می شود، ناهنجاری در قرنیه می باشد. اگر به قرنیه چشم خود بیشتر توجه کنید، متوجه خواهید شد که قرنیه چشم از انحنای خاصی برخوردار می باشد. این انحنا باعث می شود تا دسته های پرتو نوری که وارد چشم می شوند ، به درستی به روی شبکیه چشم متمرکز شده و اشیاء اطراف به درستی قابل مشاهده باشند. این کار از همکاری قرنیه و عدسی چشم امکان پذیر است. از این رو علاوه بر ناهنجاری قرنیه ، وجود ناهنجاری های عدسی نیز موجب بروز آستيگماتيسم خواهد شد. به عنوان مثال در صورت جابه جایی عدسی یا عدم وجود انحنای لازم در چشم ، به منظور قرار گیری عدسی در جای خود، به کمک دو دسته الیاف به اطراف وصل خواهد شد. چنانچه الیاف شل شود، عدسی قادر به انجام وظایف خود نیست و آستيگماتيسم پدید می آید.

انواع آن 

آستیگماتیسم انواع مختلفی دارد که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.

• چنانچه دو محور اصلی با جهت گیری و نیز قدرت انکسار ثابت در قرنیه موجود باشد، اصطلاحا می گوییم آستیگمات چشم از نوع منظم می باشد، در غیر این صورت آستيگماتيسم چشم از نوع نامنظم خواهد بود.
• در  نوع ساده آن ، یک محور به روی شبکیه قرار خواهد گرفت. بسته به اینکه محور دیگر در چه قسمتی قرار بگیرند به دو نوع دوربین و نزدیک بین تقسیم بندی می شوند.
• چنانچه محور دیگر جلوی شبکیه قرار بگیرد، آستیگماتیسم نزدیک بینی ساده و اگر محور در پشت شبکیه قرار بگیرد، آستیگمات دوربین ساده نامیده می شود.

 

 

تشخیص آستیگماتیسم

اکثر کودکان متولد شده با آستیگمات ، مادامی که تحت معاینات چشمی قرار نگیرند ؛ متوجه وجود این بیماری نخواهند شد. از این رو به دلیل مشکلاتی که به دنبال بیماری آستیگمات ممکن است حادث گردند ، توصیه می شود که تست های لازم به منظور تشخیص این عارضه بر روی کودکان صورت پذیرند. به طور کلی متخصص چشم ؛ جهت تشخیص این مشکل ، از ابزارهای زیر به منظور آزمایش چشم های شما استفاده خواهد کرد :

1. تست میزان حدت بینایی : در این تست ، چشم پزشک از شما می خواهد کلماتی که روی یک جدول درج شده اند و در هر خط به مراتب کوچک تر می شوند را بخوانید.
2. تست صفحه مدرج آستیگماتیک : طی این تست ، یک جدول که شامل یک نیم دایره متشکل از مجموعه ای از خطوط با شدت وضوح یکسان است ؛ به شما نشان داده می شود. ( لازم به ذکر است در صورت ابتلا به آستیگماتیسم ، برخی خطوط را واضح تر از بقیه خطوط خواهید دید. )
3. تست افتالمتر یا کراتومتر : در این تست ، با استفاده از ابزار افتالومتر یا کراتومتر ، میزان بازتاب نور از سطح قرنیه چشم اندازه گیری می شود و در واقع با اندازه گیری شعاع انحنانی قرنیه ، درجه انحنای غیرطبیعی آن تشخیص داده می شود.
4. تست توپوگرافی قرنیه : چشم پزشک با استفاده از این روش ، در ارتباط با شکل قرنیه و میزان انحنای آن ؛ اطلاعات جامع تری کسب می نماید.

 در این جا باید اشاره داشت که انجام تست های آستیگمات برای کودکان در سنین 6 ماهگی ، 3 سالگی ، 6 سالگی ، پس از 6 سالگی ، هر دو سال یکبار ، توصیه می شود.  توجه داشته باشید که این تست ها در کودکان با ریسک بالا ، باید به صورت سالیانه انجام پذیرد. در رابطه با انجام تست های این مشکل در بزرگسالان نیز توجه نمایید که انجام این تست ، هر دو سال یکبار توصیه می گردد.

اقدامات قبل از عمل آستیگماتیزم

مانند هر عمل جراحی دیگری ، قبل از انجام عمل آستیگماتیزم ، مراحلی وجود دارد که باید انجام شود تا احتمال موفقیت عمل را افزایش داده و دوران نقاهت را به حداقل رساند. در این مقاله به برخی از اقدامات مهم قبل از عمل آستیگماتیزم می‌پردازیم.

معاینه چشم : جراح چشم با معاینات دقیق، سلامت کلی چشم شما را بررسی می‌کند. این معاینات شامل اندازه‌گیری نمره چشم، ضخامت قرنیه و بررسی هرگونه بیماری چشمی است.
آزمایشات : ممکن است برای بررسی خشکی چشم یا سایر مشکلات چشمی، آزمایشاتی تجویز شود.
اقدامات پیشگیرانه
قطع مصرف لنز : استفاده از لنزهای تماسی حداقل یک هفته قبل از عمل متوقف می‌شود. لنزها می‌توانند شکل قرنیه را تغییر داده و اندازه‌گیری‌های قبل از عمل را تحت تاثیر قرار دهند.
عدم استفاده از آرایش : در روز عمل، از آرایش چشم و صورت خودداری کنید. مواد آرایشی می‌توانند وارد چشم شده و خطر عفونت را افزایش دهند.
ترک سیگار : سیگار کشیدن می‌تواند روند بهبودی را کند کرده و خطر عوارض را افزایش دهد. ترک سیگار قبل از عمل توصیه می‌شود.
انتخاب راننده : بعد از عمل، به دلیل تاری دید موقتی، رانندگی ممنوع است. از قبل برای حمل و نقل خود به خانه برنامه‌ریزی کنید.
آمادگی ذهنی
اطلاع از جزئیات عمل : با جراح خود در مورد مراحل عمل، عوارض احتمالی و انتظارات بعد از عمل صحبت کنید.
کاهش استرس : استرس می‌تواند بر روند بهبودی تاثیر منفی بگذارد. تکنیک‌های آرام‌سازی مانند تنفس عمیق یا مدیتیشن می‌توانند به کاهش استرس کمک کنند.

• دو نکته مهم که بهتر است به آنها توجه داشته باشید :
  1. اطلاع به پزشک در مورد داروها : اگر از داروهای خاصی، از جمله داروهای ضد انعقاد خون، استفاده می‌کنید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد قبل از عمل، مصرف برخی از داروها را قطع یا تنظیم کنید.
  2. انتخاب عینک مناسب : بعد از عمل ممکن است تا چند روز به عینک آفتابی برای محافظت از چشمان خود در برابر نور نیاز داشته باشید.

 

 

 

 

درمان آستیگماتیسم

روش های درمانی متفاوتی برای حل این مشکل وجود دارد ؛ این روش ها عبارتند از:

• استفاده از عینک
• استفاده از لنز های تماسی
• انجام عمل جراحی

عمل جراحی برای درمان آستیگماتیسم به چه صورت می باشد ؟

به منظور کاهش وابستگی فرد به استفاده از عینک و لنز های تماسی عمل جراحی انجام خواهد شد. در این روش معمولا جراحی به روی قرنیه یا به صورت داخل چشمی انجام می شود. از شایع ترین روش های جراحی که با هدف رفع آستیگمات چشم انجام می شوند، عمل Lasik و PRK می باشند. برای انجام این جراحی لازم است مشخص گردد که میزان دیوپتر عیوب انکساری چقدر است.

استفاده از لنز های تماسی

یکی از راه های درمان آستیگماتیسم استفاده از لنز های اصلاحی است که آن ها با جبران کردن انحنای غیر معمول قرینه ، این مشکل را درمان می کنند. به طور که نور ورودی که از طریق لنز اصلاحی عبور می کند به درستی بر روی شبکیه چشم متمرکز می شود. همانطور که می دانید شبکیه چشم لایه ای حساس به نور می باشد که در پشت چشم قرار دارد. معمولا استفاده از عینک و لنر های طبی به همان اندازه لنز های اصلاحی برای درمان تاثیر گذار هستند. بنابراین نوع لنز های اصلاحی که تصمیم دارید از ان ها استفاده نمایید ، به اولویت و خواسته های شما و همچنین توصیه بهترین متخصص چشم پزشک انتخابی شما بستگی دارد. پزشک برای این منظور چشمان شما را معاینه کرده و بینایی شما را امتحان و بر اساس آن عینک یا لنز طبی مناسب را تجویز می کند که شما باید آن را تهیه و استفاده کنید.

هیچ دلیل محکم و جدی برای این که چرا کودکان نمی توانند از لنز های تماسی برای اصلاح و درمان این عارضه استفاده کنند ، وجود ندارد. اگر چه که نظر چشم پزشک شما برای تصمیم گیری در مورد این که آیا ان ها برای کودک شما مناسب است یا خیر مهم می باشد. بیشتر کودکان بالا تر از 12 سال قادر هستند از این نوع لنز ها برای درمان مشکلات خود استفاده کنند. با این حال این نکته حائز اهمیت است که کودک شما قادر باشد تا به درستی از لنز های خود استفاده کند. کودکانی می توانند از این فرایند استفاده کنند که هر گونه دستور العمل مربوط به لنز های خود را رعایت نمایند. به عنوان مثال تا چه مدت می توانند از این لنز ها استفاده کنند یا اینکه چه زمانی باید آن ها را تمیز نمایند.