دژنراسیون ماکولا

تباهی لکه زرد یکی از اصلی ترین عوامل کوری در افراد مسن است که بر اثر تخریب لکه زرد یا ماکولا ایجاد شده و به دژنراسیون ماکولا  (Macular Degeneration) معروف می باشد. در واقع ماکولا به قسمتی گفته می شود که به نور شبکیه حساس بوده و وظیفه دید مستقیم را برعهده دارد. همچنین برای کار های دقیق تر همچون مطالعه و رانندگی مورد نیاز است.

افرادی که به این عارضه دچار هستند یا شاهد علائم آن در خود هستند می توانند برای جلوگیری از پیشرفت این عارضه و درمان آن به دکتر آراز محمدزاده مراجعه نمایید. ایشان بهترین جراح و متخصص چشم در تبریز هستند که با تکیه بر توانایی ها ، تجربه و تخصص خود به شما در درمان بیماری های چشمی کمک می کنند. 

انواع دژنراسیون ماکولا

این عارضه به دو نوع خشک و تر تقسیم بندی شده که نوع خشک آن در مقایسه با نوع تر شایعتر است. در واقع حدود 90 درصد بیماران به نوع خشک آن مبتلا می شوند. لازم به ذکر است بروز این بیماری در افراد بالای 65 سال و در بانوان بیشتر دیده شده.

سوابق خانوادگی ، استعمال دخانیات ، فشار خون بالا ، مصرف اسید های چرب امگا6 موجود در روغن های نباتی ، چاقی و دوربینی از جمله عواملی هستند که ریسک ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند. اما مصرف برخی مواد غذایی همچون روی ، لوتئین ، زیگزانتین و ویتامین های C، A و E احتمال بروز آن را کاهش داده و سبب مقاوم شدن ماکولا در برابر تخریب می شوند.

علائم دژنراسیون ماکولا

در اوایل این بیماری ممکن است فرد مبتلا هیچ علامت و نشانه قابل توجهی از تباهی لکه زرد نداشته باشد. از همین رو ممکن است تشخیص داده نشود و یا زمانی شناسایی شود که اوضاع بدتر شده و بر روی هر دو چشم تاثیر گذاشته باشد. علائم این بیماری ممکن است شامل موارد زیر باشد که در صورت مشاهده هر یک از این علائم توصیه می شود سریعا به یک چشم پزشک متخصص ، مجرب و حرفه ای مراجعه کنید.

• کم شدن وضوح دید : این عارضه بر روی میزان کیفیت و وضوح دید تاثیر می گذارد از همین رو اگر خواندن نوشته هایی با چاپ خوب یا رانندگی کردن در طول روز که نور خوبی دارد برایتان سخت بود سریعا به پزشک مراجعه کنید. علاوه بر آن ممکن است با تاری دید نیز مواجه شوید.
• نواحی تاریک و تار در مرکز بینایی
• در موارد بسیار نادر ، بدتر یا متفاوت شدن ادراک رنگی

عوامل ایجاد دژنراسیون ماکولا

این عارضه با سن ارتباط مستقیمی دارد و به همین دلیل در افراد مسن بیشتر شایع می باشد و یکی از دلایل اصلی از دست رفتن شدید بینایی در افراد مسن که دارای سن بالاتر از 60 سال هستند ، است. تباهی لکه زرد ممکن است با ژن های افراد نیز در ارتباط باشد به گونه ای که اگر این بیماری در خانواده ی شما باشد احتمال خطر ابتلای دیگر اعضای خانواده وجود دارد.

از دیگر عوامل خطرزا این بیماری می توان به سیگار کشیدن زیاد ، داشتن فشار خون بالا ، کلسترول بالا ، چاقی شدید ، داشتن پوست روشن ، رنگی بودن چشم ها و جنسیت زن اشاره کرد. که افراد می توانند با رعایت برخی از نکات مانند عدم مصرف سیگار و غیره از ابتلا به این عارضه در سنین بالا یا میانسالی پیشگیری کنند. لازم به ذکر است که افراد به ندرت تمامی قدرت بینایی خود را به واسطه ابتلا به این بیماری از دست می دهند.

درمان بیماری چشمی دژنراسیون ماکولا

متاسفانه درمانی برای این بیماری وجود ندارد اما می توان به منظور جلوگیری از پیشرفت آن درمان هایی همچون مصرف مواد معدنی و ویتامین ها را پیشنهاد داد که بسیار مفید هستند.

• ورتپورفین یکی از نخستین دارو هاییست که برای درمان دژنراسیون ماکولای تر تجویز می شود. در این روش درمانی، پس از تزریق دارو به دست بیمار ، با استفاده از یک لیزر غیر حرارتی فعال می شود. زمانی که دارو فعال شود واکنش شیمیایی ایجاد شده و بر اثر آن عروق خونی غیر طبیعی از بین می رود. معمولا از هر 6 بیماری که تحت درمان این روش قرار می گیرد ، یک بیمار دید بهتری پیدا می کند. لازم به ذکر است این میزان دو برابر بیمارانی است که تحت درمان با دارو قرار نگرفته اند.
• یکی دیگر از روش های درمانی ، فوتوکوآگولاستین با لیزر است. در این روش عروق خونی تخریب و عایق بندی می شوند و بدین ترتیب از نشت خون و مایع جلوگیری خواهد شد. در نتیجه به بهبود بیماران نوع تر کمک می کند. اما با انجام فوتوکوآگولاستین ، جای لیزر همچون زخم به روی شبکیه باقی می ماند و سبب ایجاد نقاط کور در دید بیمار می شود.
• فیلتراسیون خونی یکی دیگر از روش های درمانی می باشد. جریان متفاوت خون در غشا موجب کم شدن بعضی از پروتئین ها و اسید های چرب می شود.
• برای درمان این بیماری می توان از تلسکوپ قابل جایگذاری نیز استفاده نمود. با استفاده از این تلسکوپ کوچک، تصویر بزرگ تر شده و به روی شبکیه انداخته خواهد شد. در نتیجه لکه های دید مرکزی کوچک تر شده و نسبت قسمت تخریب شده ماکولا به اندازه تصویر کم می شود. باید بدانید دید از دست رفته دیگر قابل برگشت نیست اما برای این بیماران می توان لنز های بزرگ کننده و نور زیاد را تجویز کرد تا به بهبود بینایی آن ها کمک شود.
• تزریق آوستین و تجویز داروهای آنتی وی جی اف نیز یکی دیگر از درمان های رایج این بیماری است.

سایر بیماری های دژنراسیون ماکولا

زمانی که ماکولا به صورت کامل یا نسبی قسمتی از حس خود را از دست بدهد این بیماری حاصل خواهد شد. غالبا این اختلال در زنان مسن بیشتر رخ داده و به ندرت به صورت همزمان در هر دو چشم ایجاد می شود.

راه های پیشگیری دژنراسیون ماکولا

• ترک سیگار : اولین قدم برای پیشگیری از بروز این بیماری ، عدم استعمال دخانیات است. بررسی ها نشان داده که احتمال بروز این بیماری در افراد سیگاری 4 برابر بیشتر است.
• مصرف سبزیجات تیره و برگ دار : مطالعاتی در درمانگاه بینایی و شنوایی ماساچوست صورت گرفته و نشانگر این است که مصرف مواد غذایی سرشار از کارتنوئید ها که در سبزیجات سبز و نارنجی وجود دارند ، تا 43 درصد احتمال بروز این بیماری را کاهش می دهند.
• مصرف مولتی ویتامین ، مواد معدنی و ماهی : تامین ویتامین ها در صورتی که از جذب آن ها مطمئن شوید بسیار برای سلامت چشم حائز اهمیت است. همچنین بررسی ها نشان داده سالمندانی که در هفته دو مرتبه ماهی می خورند 45 درصد کمتر از سایر افراد به این بیماری دچار می شوند.
• کنترل فشار خون و کلسترول : این موضوع از افراد در مقابل بیماری دژنراسیون ماکولا مراقبت می کند.
• مصرف کربوهیدرات های فراوری شده : رژیم غذایی مملو از کربوهیدرات ( نان سفید ، سیب زمینی سفید و غیره ) احتمال بروز این بیماری را کمتر خواهد کرد.
• ورزش مرتب و مصرف میوه و آجیل نیز ریسک بروز این بیماری را کاهش می دهند.