در علم پزشکی ، از بیماری آب سیاه به عنوان گلوکوم یاد می شود که یکی از شایع ترین بیماری های چشمی است و در صورت عدم درمان به موقع توسط بهترین جراح چشم ، باعث نابینایی بیماران می شود ؛ این بیماری ناحیه عصب چشم را درگیر می کند.
عصب چشم
عصب چشم ، تشکیل شده از تعداد بسیار زیادی رشته عصبی می باشد که به صورت دسته ای از رشته ها در کنار یکدیگر جمع شده اند و باعث اتصال قسمت شبکیه چشم به مغز می شود ؛ در نتیجه عصب چشم ، تاثیر بسیار زیادی در بینایی افراد دارد.
زمانی که بیماران مبتلا به بیماری آب سیاه شوند ، خروج مایع درونی چشم آن ها کاهش می یابد ( به ناحیه ای که مایع چشم در آن وارد و خارج می شود اتاق قدامی ، می گویند ؛ که در جلوی چشم قرار گرفته است. ) و در نتیجه باعث افزایش میزان فشار در درون چشم آنان می شود و در نهایت تخریب عصب چشم را به همراه دارد ؛ این بیماری به تدریج و به مرور زمان پیشرفت می کند ، به طوری که بسیاری از بیماران در ابتدا متوجه آن نمی شوند و زمانی درمی یابند که بیماری بسیار پیشرفت کرده است و برای درمان دیر شده است به همین دلیل به افراد توصیه می شود ، سالیانه تحت معاینه چشم قرار گیرند.
علائم بیماری گلوکوم
همانطور که گفتیم این بیماری علائم خاصی ندارد و بیماران جهت جلوگیری از پیشرفت آن باید به طور مرتب تحت معاینه چشم پزشک قرار گیرند ، اما در صورتی که علائم زیر را مشاهده کردید سریعا به متخصص چشم پزشک مراجعه کنید :
- کاهش بینایی
- قرمزی چشم
- حالت تهوع
- احساس درد در ناحیه چشم
- دیدن هاله در اطراف اجسام
انواع بیماری آب سیاه
بیماری آب سیاه یا گلوکوم ، به دو دسته تقسیم می شود که عبارت است از :
- آب سیاه زاویه باز : منظور از گلوکوم زاویه باز ، این است که زاویه ای که مایع چشم از آن خارج میشود باز می باشد ؛ این نوع از بیماری آب سياه ، شایع ترین نوع آن می باشد ؛ هنگامی که فرد مبتلا به آن شده باشد ، شبکیه چشم بسیار طبیعی به نظر می رسد.
منظور از زاویه ، ناحیه ای است که مایع چشم از اتاق قدامی خارج می شود.
- آب سیاه زاویه بسته : اگر فردی به این نوع از بیماری آب سياه مبتلا شده باشد ، به طور ناگهانی فشار داخل چشم او افزایش می یابد.
چرا چشم آب سیاه می آورد ؟
- سابقه خانوادگی
- ضعف بینایی
- ابتلا به بیماری دیابت
- مصرف داروهای استروئیدی خاص نظیر پردنیزون
- آسیب دیدگی قبلی چشم
- عفونت چشم
تشخیص آب سیاه
به منظور تشخیص بیماری آب سیاه ، در قدم اول چشم پزشک اقدام به معاینه بالینی بیمار نموده و سپس به معاینه عصب بینایی و اندازه گیری فشار چشم می پردازد.
لازم به ذکر است در راستای تشخیص دقیق آب سیاه ؛ علاوه بر موارد فوق ، تست های تشخیصی میدان بینایی و اندازه گیری ضخامت قرنیه نیز باید انجام پذیرد.
توجه داشته باشید که موارد مذکور ؛ افزون بر این که در راستای تشخیص ، مورد استفاده قرار می گیرند ؛ پس از درمان بیماری ( فارغ از درمان با دارو یا جراحی ) ، جهت بررسی اثرگذاری درمان و کاهش یا توقف بیماری نیز مورد استفاده قرار گرفته و از آن ها تحت عنوان اقدامات درمانی تکمیلی نیز یاد می شود.
تفاوت آب سیاه و آب مروارید
همانطور که گفتیم بیماری آب سياه ناحیه عصب چشم را درگیر می کند و باعث افزایش فشار مایع چشم می شود در صورتی که بیماری آب مروارید در ناحیه عدسی چشم رخ می دهد و پیشرفت آن باعث کدر شدن عدسی چشم می شود.
چه افرادی در معرض ابتلا به آب سیاه قرار دارند ؟
به طور کلی افرادی که بیش از 40 سال سن دارند و همچنین افرادی که در خانواده سابقه ابتلا به آب سیاه در خانواه آن ها وجود دارد ؛ به مراتب بیش از دیگر افراد در معرض ابتلا به آب سیاه هستند.
روش درمان آب سیاه
برای درمان بیماری آب سياه ، با توجه به پیشرفت و شرایط بیماران روش های درمانی متفاوتی وجود دارد که برخی از آن ها عبارتند از :
- درمان آب سياه با لیزر
- درماه آب سياه با دارو
- درمان آب سياه با جراحی
نحوه جراحی آب سیاه
آب سیاه ؛ نوعی عارضه چشمی است که به تشکیل مایع داخل چشم می انجامد و به منظور درمان ، آن راه های متعددی ؛ از جمله درمان دارویی ، جراحی با لیزر و روش های متداول جراحی وجود دارد.
لازم به ذکر است که در خصوص درمان آب سیاه ؛ در وهله اول درمان های دارویی مورد استفاده قرار می گیرند.
سپس در صورت عدم پاسخ به درمان ، جراحی با لیزر به بیمار پیشنهاد می شود.
در صورتی که هیچ یک از این راه ها به درمان قطعی آب سیاه نیانجامند ، فرد مبتلا به گلوکوم یا آب سیاه باید تحت جراحی آب سیاه قرار گیرد.
در این عمل جراحی ، بیمار تحت بیحسی موضعی قرار می گیرد ، سپس جراح و متخصص چشم از قسمت صلبیه چشم ( بافت سفید چشم ) قطعه کوچکی برداشته و در نتیجه ، کانال کوچکی برای عبور مایع درون چشم فراهم می سازد.
باید توجه داشت ؛ قسمت سفید چشم که برداشته شده ، از طریق لایه ای ظریف و در عین حال از ملتحمه پوشانده شده و مستور می گردد.
بدین ترتیب مایع تجمع یافته از مجاری ایجاد شده و از چشم تخلیه شده و خارج می گردد.
